Co to znaczy netto i czym różni się od brutto?

Bank, udzielając kredytu, musi mieć pewność, że będziesz go spłacać zgodnie z ustalonym harmonogramem. W przypadku wątpliwości może Jak często zdarza Ci się mylić kwotę brutto i netto? Jak często zastanawiasz się, czy Twoje wynagrodzenie wpłacane jest na konto w postaci netto czy brutto? Chociaż znaczenie obu terminów może wydawać się skomplikowane, wcale tak nie jest. Dowiedz się, czym różnią się wynagrodzenie brutto i netto oraz jak te wartości są obliczane w przypadku umowy o pracę.

Brutto i netto – co trzeba wiedzieć?

Często spotykasz się z takimi pojęciami jak cena netto, cena brutto, masa netto, masa brutto, ale zdecydowanie najczęściej pojawia się: wynagrodzenie brutto i wynagrodzenie netto. Z punktu widzenia większości osób będących pracownikami, są one bardzo ważne. 

Z reguły terminy „brutto” i „netto” służą do opisania wartości lub wielkości przed i po uwzględnieniu pewnych odliczeń (np. podatku VAT).

  • Słowo „brutto” oznacza wartość całkowitą, zawierającą wszelkie dodatkowe elementy, takie jak podatki, opakowanie.
  • Określenie „netto” to wartość „na czysto”, czyli po odliczeniu tych składników.

Wartość wynagrodzenia brutto obejmuje zarówno to, co trafia na Twoje konto, jak i kwoty przeznaczone na różne składki, takie jak ubezpieczenie zdrowotne, społeczne czy podatek dochodowy.

Z kolei wynagrodzenie netto to kwota, którą faktycznie otrzymujesz na konto bankowe lub do ręki. Mówiąc prościej, netto to „na czysto” – pieniądze, które możesz wydać według własnego uznania na wybrane towary czy usługi.

Czy wiesz, co oznacza netto na fakturze? Jest to kwota towaru lub usługi, do której należy doliczyć podatek VAT (w wysokości zgodnie z obowiązującymi przepisami. 

Wynagrodzenie brutto a wynagrodzenie netto

Jakie składniki wpływają na różnicę między wynagrodzeniem brutto a netto? Jak przeliczyć brutto na netto? Z Twojej pensji brutto odliczane są następujące składki (przede wszystkim w przypadku umowy o pracę i umowy zlecenia  choć w tym drugim częściowo samodzielnie decydujesz o wyborze niektórych elementów):

  • składki na ubezpieczenia społeczne
  • składka emerytalna (9,76%) – trafia do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i zapewnia Ci emeryturę w przyszłości; 
  • składki ZUS rentowe (1,5%) – finansują świadczenia dla osób, które nie mogą pracować z powodu trwałej lub czasowej niezdolności do pracy; 
  • składka chorobowa (2,45%) – pokrywa koszty zasiłków chorobowych czy macierzyńskich, aby nie ponosił ich przedsiębiorca; 
  • składka na ubezpieczenie zdrowotne – 9% podstawy, a podstawa to wynagrodzenie pomniejszone o składki społeczne opłacone przez pracownika (nie będzie więc wynosiła 9% z kwoty 5000 zł, a 7,77% tej kwoty); 
  • zaliczka na podatek dochodowy (jest pobierana również w przypadku umowy o dzieło, szczegółowe informacje o niej zawiera PIT). Do obliczenia podatku bierze się pod uwagę Twoją kwotę brutto, od której odlicza się składki społeczne i koszty uzyskania przychodu. Zarobki w Polsce są opodatkowane według skali. Od 2022 roku obowiązują progi 12% dla dochodów do 120 000 zł rocznie i 32% dla dochodów powyżej tej kwoty. 

Przykład obliczenia wartości netto i brutto wynagrodzenia 

Chcesz sprawdzić, ile będziesz zarabiać na rękę w przypadku konkretnej kwoty brutto w 2025 roku? Możesz łatwo policzyć wysokość wynagrodzenia (pensję netto). Przyda Ci się jedynie kalkulator i potrzebne dane.

Załóżmy, że Twoja płaca brutto przy zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę wynosi 5000 zł. Jakie koszty i na jaki cel odliczy księgowość od kwoty brutto, aby wyszła kwota netto (na rękę)? 

  • Ubezpieczenie emerytalne 488,00 zł (9,76%).
  • Ubezpieczenie zdrowotne 388,31 zł (7,77%). 
  • Zaliczka na podatek dochodowy 188,00 zł (3,76%).
  • Ubezpieczenie chorobowe 122,50 zł (2,45%).
  • Ubezpieczenie rentowe 75,00 zł (1,50%). 

Teraz wystarczy zsumować te kwoty i odjąć wynik od 5000 zł. W praktyce Twoje wynagrodzenie na rękę wyniesie więc 3 738,19 zł.

Warto wiedzieć! Wynagrodzenie brutto i netto różni się znacząco ze względu na obowiązkowe składki i podatki (np. podatek dochodowy od osób fizycznych). Jeżeli więc planujesz swój miesięczny budżet, musisz rozróżniać te dwa rodzaje „wypłaty”, którą przelewa na konto pracodawca. Dzięki temu będziesz znacznie bardziej świadomie zarządzać swoimi finansami i lepiej planować wydatki.

Zobacz też

Czy żyrant może się wycofać w trakcie trwania umowy?

1 lutego, 2025

Bank, udzielając kredytu, musi mieć pewność, że będziesz go spłacać zgodnie z ustalonym harmonogramem. W przypadku wątpliwości może wymagać dodatkowego zabezpieczenia w formie poręczenia, czyli żyrowania. Dowiedz się, na czym ono dokładnie polega. Poznaj także najważniejsze obowiązki poręczyciela i sprawdź, czy może on wycofać się z tej funkcji w trakcie umowy. Kim jest żyrant? Żyrant, […]

Czytaj dalej...

Co to znaczy netto i czym różni się od brutto?

31 stycznia, 2025

Bank, udzielając kredytu, musi mieć pewność, że będziesz go spłacać zgodnie z ustalonym harmonogramem. W przypadku wątpliwości może Jak często zdarza Ci się mylić kwotę brutto i netto? Jak często zastanawiasz się, czy Twoje wynagrodzenie wpłacane jest na konto w postaci netto czy brutto? Chociaż znaczenie obu terminów może wydawać się skomplikowane, wcale tak nie […]

Czytaj dalej...

Co to jest depozyt bankowy i czym różni się od lokaty w banku?

30 stycznia, 2025

Depozyty bankowe i lokaty pozwalają przechować pieniądze i dodatkowo pomnażać kapitał (choć w przypadku standardowego depozytu zyski są opcjonalne). Czym dokładnie są depozyty bankowe i lokaty? I jakie są między nimi różnice?  Czym jest depozyt bankowy? Co kryje się pod pojęciem depozytu bankowego? Jak podaje encyklopedia czy słownik, to środki pieniężne, które klient powierza bankowi […]

Czytaj dalej...