Co to są należności a czym są zobowiązania?

Należności i zobowiązania to często mylone ze sobą terminy. Jednakże dotyczą one różnych osób i wiążą się z innymi przepisami. Dowiedz się, co to są należności a czym zobowiązania oraz poznaj prawa i obowiązki każdej ze stron.

Co to są należności? Definicja i przykład

Co polskie prawo mówi o należnościach? Kodeks cywilny określa jasno należności, które są prawem osoby fizycznej, jak i firmy do otrzymania zwrotu w postaci gotówki lub mienia rzeczowego. Zwrot ten następuje na podstawie podpisanej wcześniej umowy i spełnienia jej warunków.

Z należnością związany jest dodatkowy termin – wierzytelność. Pomimo tego, że wyrażenia te są dość bliskie, nie należy ich ze sobą mylić. Na największą różnicę wskazuje się rodzaj środków, które oddajemy. Mówiąc o należnościach, na myśli przede wszystkim pieniądze. Wierzytelność zaś może dotyczyć innego mienia.

Definicję prawną warto poprzeć przykładem. Nasza bliska osoba ma niespodziewany wypadek i potrzebuje szybkiego zastrzyku gotówki. Nie może jednak liczyć na bank. W tym celu zwraca się do nas. Następuje zatem pożyczka prywatna, która również może być spisana na piśmie. Kiedy pomożemy naszemu znajomemu, stajemy się wierzycielami, ponieważ udzieliliśmy mu pożyczki. Z racji tego, że nie jest to darowizna, mamy prawo domagać się zwrotu pieniędzy według ustalonych warunków. Mówi się wtedy o należności, jaka nam przysługuje.

Co to są zobowiązania? Definicja i przykład

Wiemy już co to są należności. Jak jednak polskie prawo mówi o zobowiązaniach? Tutaj przepisy również ustala kodeks cywilny. Według niego zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel ma prawo domagać się od dłużnika zwrotu świadczenia.

Jako osoba pożyczająca pieniądze mamy obowiązek zwrotu całej kwoty wraz z odsetkami, które zawarto w umowie. W przeciwnym razie wierzyciel ma prawo podjąć kroki egzekucyjne wobec nas. W przypadku zaniechania spłaty są wysyłane monity oraz ponaglenia. Jeśli nie przyniosą one skutku, rozpoczyna się postępowanie sądowe.

Żeby lepiej zrozumieć, co to są zobowiązania, załóżmy, że lodówka w naszym mieszkaniu przestaje działać. Serwisant nie widzi innego rozwiązania jak zakup nowego sprzętu. Nowe urządzenie to koszt prawie 2 tysięcy złotych, których nie mamy. W celu zdobycia lodówki sięgamy po bezpłatną pożyczkę. Jeszcze tego samego dnia, mamy pieniądze na koncie. Otrzymana gotówka jest naszym zobowiązaniem. Z kolei dla firmy pożyczkowej jest to należność. Oznacza to, że na podstawie umowy pożyczki, ma ona prawo do otrzymanie jej zwrotu.

Należności i zobowiązania – co należy pamiętać?

Niezależnie od tego, po której stronie stoimy, musimy pamiętać o przepisach, które regulują należności i zobowiązania. Poszczególne prawa i obowiązki dotyczą zarówno dłużnika, jak i wierzyciela.

Jako osoba pożyczająca komuś pieniądze, mamy prawo domagać się zwrotu pełnej sumy, jaką przewiduje umowa. Windykacja nie może jednak przerodzić się w nękanie lub zastraszanie. Warto też wiedzieć, że nie zawsze postępowanie sądowe i egzekucja komorniczą będą nam się najbardziej opłacały.

Z kolei jako osoba korzystająca z pożyczek lub kredytów, nie zapominajmy o regularnej spłacie.  Tym sposobem uchronimy się od rosnących odsetek i dalszych konsekwencji. Niespłacone zobowiązania mogą ciągnąć się latami, nie tylko uszczuplając portfel, ale również blokując zdolność kredytową.

Pomimo tego, że należności i zobowiązania to pokrewne terminy, ich znaczenie jest zgoła odmienne. Warto o tym wiedzieć, kiedy podpisujemy umowy pożyczki lub o kredyt. Pamiętajmy też o przysługujących nam prawach oraz obowiązkach, jakie z nich wynikają.

Zobacz też

Wakacyjne Marzenia Polaków

12 sierpnia, 2025

Plaża czy góry, Polska czy zagranica? Analiza wakacyjnych marzeń Polaków  Pod koniec czerwca zapytaliśmy naszych klientów o to, w jaki sposób najchętniej spędziliby urlop. Zainspirowani dużą liczbą zgłoszeń ( blisko 3,5 tysiąca) oraz różnorodnością wakacyjnych marzeń, postanowiliśmy przyjrzeć się im bliżej i dowiedzieć się, w jaki sposób i gdzie Polacy najchętniej spędzaliby wakacje.  Relaks czy przygoda – […]

Czytaj dalej...

Czy można mieć dwa kredyty hipoteczne? Jak uzyskać drugi kredyt?

29 lipca, 2025

Masz już kredyt hipoteczny, ale chcesz kupić mieszkanie inwestycyjne czy wybudować dom na obrzeżach miasta? W tej sytuacji wielu kredytobiorców zastanawia się, czy może liczyć na ponowne finansowanie z banku. Czy można mieć dwa kredyty hipoteczne? Jak uzyskać drugi kredyt hipoteczny? Podpowiadamy!  Czynniki, które wpływają na możliwość zaciągnięcia drugiego kredytu hipotecznego Banki, zanim udzielą pierwszego […]

Czytaj dalej...

Umowa ustna pożyczki – kiedy jest ważna? Co trzeba wiedzieć?

28 lipca, 2025

Ustna umowa pożyczki jest zawierana w wielu sytuacjach np. między członkami rodziny, przyjaciółmi czy znajomymi. Nie zawsze jednak zachowuje ona ważność i odpowiednio zabezpiecza interesy stron. Kiedy udzielenie pożyczki w takiej formie jest ważne, a kiedy nie? Co warto wiedzieć w tej kwestii? Odpowiadamy!  Na czym polega umowa ustna pożyczki? Umowa ustna pożyczki to taki […]

Czytaj dalej...